Tips voor het overnemen van een MKB-bedrijf.

Het overnemen van een bedrijf betekent meestal het kopen van de aandelen en het overnemen van de leiding van het bedrijf. Je koopt dan een bedrijf met alle lusten en lasten. Reden genoeg voor een grondige voorbereiding, ook als het gaat om het overnemen van een klein(er) bedrijf. Deze tips helpen daarbij.

1. Wees kritisch op de info die je krijgt.

De verkoper van een bedrijf heeft er belang bij om de onderneming zo gunstig mogelijk te presenteren. Het is dan logisch dat de positieve kanten van het bedrijf nadrukkelijk worden belicht en dat de minder positieve kanten minder aandacht krijgen. Wees altijd kritisch en vraag door. Probeer waar mogelijk objectieve gegevens te krijgen over bijvoorbeeld klantaantallen, gemiddelde bestedingen, orderportefeuille, schulden, etc. Vraag bijvoorbeeld naar getekende offertes en neem toegang tot (CRM-) systemen om zoveel mogelijk informatie te checken.

2. Praat met de werknemers.

Als je een bedrijf overneemt krijg je de werknemers erbij. De meesten heb je ook gewoon nodig, al was het maar om te zorgen dat de klanten van het bedrijf hun vertrouwde aanspreekpunt behouden. Verdiep je voorafgaand aan een overname in de mensen. En spreek 1 op 1 met de personen op de belangrijkste posities. Probeer te achterhalen hoe de bedrijfscultuur is en hoe het bedrijf volgens die medewerkers functioneert. En staan ze open voor een overname en voor de door jou beoogde aanpak?

Het aan boord hebben van de werknemers op belangrijke posities vergroot het succes van je overname en de snelheid waarmee je eventuele veranderingen kunt doorvoeren. Bovendien krijg je waardevolle inzichten in het dagelijkse reilen en zeilen van het bedrijf.

3. Raak niet verliefd.

Het is net als met die fantastische auto in de showroom. Als je die maar graag genoeg wilt, heb je alleen nog maar oog voor de positieve kanten. ‘Geen airco? Geeft niet, de ramen kunnen open!’.

Beperk je verliefdheid door niet zelfstandig op overnamepad te gaan maar door een externe adviseur in te schakelen. Die adviseur kan je, samen met bijv. een accountant (zie ook punt 4), helpen om een evenwichtig beeld te krijgen van het bedrijf en je te adviseren over een passende overnamesom. Het kan ook helpen om bewust afstand te nemen en je adviseur namens jou te laten onderhandelen over de verkoop.

4. Laat de boeken doorspitten.

Nadat je je uitgebreid hebt laten informeren door de verkoper is het tijd voor een boekenonderzoek (‘due diligence’). Of het nu gaat om het overnemen van een klein of middelgroot MKB-bedrijf, laat een accountant of andere deskundige eerst een kritische blik werpen op de boeken. Een due diligence onderzoek klinkt wellicht duur maar ervan uitgaande dat je niet een heel grote onderneming overneemt heb je geen bataljon peperdure adviseurs nodig. Één accountant of een andere deskundige met de nodige ervaring op dit vlak, eventueel in combinatie met de adviseur uit tip 3, kan een eind komen.

Afhankelijk van het soort en de grootte van het bedrijf overleg je met de deskundige over de benodigde omvang van het onderzoek. Het onderzoeken van een flink productiebedrijf neemt natuurlijk meer tijd in beslag dan het onderzoek naar de groentewinkel op de hoek.

Er kan tijdens het boekenonderzoek onder meer worden gekeken waar ‘verborgen’ schulden zitten, wat de fiscale positie is en of er risicovolle contracten zijn afgesloten. Doe je voordeel met de uitkomsten van het boekenonderzoek in de (verdere) onderhandeling over de koopsom, vooral als het gaat om nadelige informatie die tijdens de gesprekken met de verkoper niet naar voren is gekomen!

5. Laat de verkoper een niet-concurrentiebeding tekenen.

Dit is iets dat bij het sluiten van het contract aan de orde komt maar het is verstandig om dit al op tijd in de onderhandelingen te bespreken. Het laatste dat je wilt is dat de verkoper de aandelen verkoopt en vervolgens met je gaat concurreren. Zorg voor een uitgebreid beding waaruit blijkt dat de verkoper gedurende enige tijd (bijv. 1 jaar) geen concurrerende activiteiten mag ondernemen binnen een bepaald gebied. Ook niet in dienst van een ander bedrijf. Wordt hier moeilijk over gedaan? Dan moeten er een paar alarmbellen bij je afgaan.

(gepubliceerd op 15 augustus 2018)